یکی از مباحث مهم در دوره سالمندی، دمانس است. درد مشکلی است که در سالمندان از جمله مبتلایان به دمانس، شایع است. پدیده درد، به علل مختلف در سالمندان مبتلا به دمانس بروز کرده و پیامدهای متعدد به همراه دارد. درد میتواند با اختلال در عملکرد و ریتمهای فیزیولوژیک، افسردگی، اختلال خواب، کاهش تعاملات اجتماعی و کیفیت زندگی، افزایش نیاز به استفاده از مراقبتهای بهداشتی و به تبع آن با افزایش هزینههای بهداشتی، مراقبتی و درمانی همراه شود. علیرغم شیوع و پیامدهای قابل توجه درد در سالمندان مبتلا به دمانس، غالباً درد در این گروه به دلایل مختلف از جمله ترس از اعتیاد، نگرانی در خصوص عوارض جانبی ناشی از ضد دردها و همچنین تصورات غلط پیرامون پدیده درد در سالمندان نظیر اجتنابناپذیر بودن آن در فرآیند سالمندی، نادیده گرفته میشود. بهعلاوه، بیماری دمانس به واسطه ایجاد اختلالات حافظه، آفازی، آپراکسی و آگنوزی بهتدریج تمام جنبههای عملکردی فرد را تحت تأثیر قرار داده و احتمال نادیده گرفتن درد را در این گروه به مراتب افزایش میدهد از سوی دیگر در برخی از بیماران، درد در قالب علائمی نظیر پرخاشگری، بیقراری، اختلالات خلقی و روانی بروز میکند که ممکن است با علائم دمانس اشتباه گرفته شده و مراقبان را به سمت استفاده از داروهای آنتیسایکوتیک هدایت کند که این موضوع، خود به خاطر عوارض جانبی داروها، نگرانیهای جدی به همراه دارد؛ بنابراین بررسی و تشخیص صحیح وجود درد و شدت آن در سالمندان مبتلا به دمانس، امری مهم و ضروری است. با توجه به ذهنی بودن مفهوم درد، روش خودگزارشدهی، استاندارد طلایی برای ارزیابی درد تلقی میشود. اگرچه این روش ارزیابی درد، اغلب در شروع بیماری دمانس قابل استفاده است، اما با پیشرفت بیماری و به دنبال از دست رفتن قابلیت ارتباطی بیماران، کاربرد آن زیر سؤال خواهد بود. لذا با توجه به شرایط بیماران مبتلا به دمانس، در ارزیابی درد باید نمودهای رفتاری درد مد نظر قرار گیرد.
به منظور سنجش و اندازهگیری درد در بیماران مبتلا به دمانس می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۶ گویه میباشد که از پژوهش معتبر اَبِی و همکاران (۲۰۰۴) استخراج شدهاند. روایی و پایایی این پرسشنامه در مطالعه ای در سال ۱۳۹۹ مورد تأیید قرار گرفته است.