تقلب را می توان در طیفی گسترده به معنای “به دست آوردن چیزی با ارزش یا اجتناب از انجام تعهدات و البته تحت رفتاری فریبکارانه” معرفی کرد. به عبارت دیگر تقلب همه توانایی‌های یک فرد در بکارگیری برخی منابع و به منظور کسب منافع حاصل از آن برای کسب منافع شخصی را در بر می گیرد. البته این بکارگیری منابع از طریق روش های نادرست یا ارائه اطلاعات نادرست انجام می شود. تقلب تحصیلی عبارت است از ارائه رفتارهای غیراخلاقی و غیرصادقانه از سوی دانشجویان به منظور کسب موفقیت تحصیلی. این رفتار مغایر با قوانین آزمون و امتحان است و صحت برگزاری آزمون را تحت الشعاع قرار میدهد. روانشناسان اعتقاد دارند که افراد با درجه فرصت طلبی بالا، از رفتارهای غیراخلاقی نظیر تقلب در امتحان و دروغگویی در انجام تکالیف درسی بهره میجویند تا به اهداف خود دست یابند.
تقلب یا فریبکاری پدیده ای فراگیر است که نظامهای آموزشی از سالیان دور با آن روبرو بوده و از بابت آن هزینه های زیادی را متحمل شده اند. این پدیده به عنوان یکی از عوامل مهم تهدیدکننده یادگیری فراگیران مطرح و اغلب میان دانشجویان به اندازهای فراگیر است که اکثر آنها نوعی بی صداقتی تحصیلی را در طول دوران تحصیل خود گزارش نموده اند. اگر چه در مورد میزان شیوع تقلب نمی توان درصد مشخصی را تعیین کرد. پژوهش‌های متعدد در کشورهای مختلف نشان دادهاند تقلب خاص یک دوره تحصیلی، یک دانشگاه و یک کشور نبوده و در تمامی دنیا دیده میشود. نرخ تقلب درسی با پیشرفت فناوریهای جدید به حدی شایع شده که میتوان آن را معضلی همه گیر دانست.
به منظور سنجش و ارزیابی رفتار تقلب در بین دانشجویان می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۲۵ گویه و سه بعد گستردگی انواع تقلب، نسبیت گرایی و آرمان گرایی می‌باشد که از پژوهش معتبر اسماعیلی (۱۳۹۶) استخراج شده‌اند. روایی و پایایی این پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفته است.
