پرسشنامه نیازهای روانشناختی محیط کار هامفریز

پرسشنامه نیازهای روانشناختی محیط کار هامفریز

نیروی کار سالم و حیاتی، دارایی استراتژیک هر سازمان است. پژوهشگران بیان می‌کنند به دلیل جایگاه ویژه‌ای که کار در زندگی انسان‌ها دارد، حق دارند که محیط کار سالم و ایمنی داشته باشند. محیط کار سالم محیطی است که در آن شرایط لازم برای تامین سلامت روان شناختی کارکنان ایجاد شود. افراد نیازها و خواسته های گوناگونی دارند که در جستجوی راهی برای ارضای آنها هستند. به زبان دیگر، فعالیت انسان ها به علت وجود نیازهای ارضا نشده شکل می‌گیرد. روانشناسان معتقدند که فرد خواسته های مشخصی دارد که بر اساس آنها فعالیتش آغاز می‌شود و هرگز به تمام خواسته هایش به طور کامل دسترسی پیدا نخواهد کرد. در نتیجه ارتقای سلامت کارکنان و بهداشت محیط کار به طور فزاینده ای به میزان توجه سازمان به نیاز های کارکنان بستگی دارد. با وجود این حقیقت که نیازها در تحلیل و گفتارهایمان بسیار ساده و پیش پا افتاده هستند، تعریف رسمی از مفهوم نیاز، به همان آسانی که ممکن است در وهله نخست به نظر آید وجود ندارد. نیاز اشاره دارد به حالت های درونی عدم تعادل که موجب می‌شوند افراد مسیرهایی از فعالیت را به منظور به دست آوردن تعادل درونی پیگیری کنند. بررسی نظریه های مختلف از نظریه انسان مدار نشان می‌دهد که نیاز مورد تأکید قرار می‌گیرد هر چند که ممکن است با اصطلاحات متفاوتی بیان گردد. از جمله مک کللند اشاره می‌کند که نیاز های انسان شامل نیاز به قدرت، نیاز به موفقیت و نیاز به تعلق می‌باشد. آلدرفر نویسنده دیگری است که سه نیاز اساسی انسان را در نیاز به بقاء، نیاز به رشد و نیاز به ارتباط با دیگران معرفی می‌کند. مازلو نیازهای انسان را در سلسله مراتب پنجگانه فیزیولوژیک، ایمنی، اجتماعی، عزت نفس و خود شکوفایی طبقه بندی کرده است. در حالی که نظریه نئوکلاسیک تاثیر روابط اجتماعی را در جهت رضایتمندی کارکنان مطرح کرده است، دیدگاه چند بعدی نظریه نوین یا پیشرفته، نیازهای انسان را بسیار پیچیده و بغرنج تصور می‌کند. در نظریه نوین اعتقاد بر این است که نه تنها انسان به وسیله پاداش های مادی، امنیت و تعلق برانگیخته می‌شود، بلکه تحت تاثیر میل به منزلت و عزت نفس خود و دیگران و همچنین خویشتن یابی و تعالی نیز قرار می‌گیرد. بر اساس نظریه نوین، تمام سطوح این نیازها به حالت پیچیده ای با همدیگر ارتباط می‌یابند. مجموعه این نیازها می‌توانند در تشکیل سازمان و یا پیوستن افراد به سازمان ها بسیار مهم باشند. بدین ترتیب ممکن است افراد نیاز های متعددی داشته باشند که سعی دارند از طریق سازمان ها، آنها را برآورده سازند. بنابراین سازمان ها می‌توانند پاسخگویی نیاز های انسانی باشند .

به منظور بررسی نیازهای روانشناختی محیط کار می توان از پرسشنامه نیازهای روانشناختی محیط کار با بهره گیری از ابعاد ارائه شده نیازهای روانی توسط هامفریز (۲۰۰۵) طراحی شده و در ایران توسط سلطانزاده و همکاران (۱۳۹۳) اعتباریابی شده است، استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۳۴ گویه و هشت مولفه خوداحترامی، حس تعلق، خودآگاهی، خودبازسازی، عدم بیگانی از خود، صفات انسانی، فرهنگ کار و باورهای سازمانی می باشد.