تیپ های نه گانه شخصیت انیاگرام: یکی از تئوری های جالب در زمینه تیپ های شخصیتی، تئوری انیاگرام است که هنوز در ایران در بین روانشناسان متخصص و اساتید دانشگاه، چندان شناخته شده نیست. این تئوری در ابتدا توسط جورجیوف دانشمند و عارف بزرگ روسی مطرح شد و بعدهاتوسط روانشناسان خصوصا «نارن جو» وارد حیطه روانشناسی گردید و تا کنون پژوهش های زیادی در ابعاد گوناگون روی آن صورت گرفته است و اکنون جایگاه ویژه ای در جهان پیدا کرده است.

تئوری انیاگرام یا تیپ های نه گانه (در شکل فعلی آن) در واقع ترکیبی از عرفان شرقی و روانشناسی مدرن است. هدف جورجیوف از تحقیق در این زمینه شناخت ابعاد شخصیت انسان و ارائه راهکار برای رشد و خود آگاهی بیشتر انسان بوده است. زیرا جورجیوف بر این باور بود که تا انسان خود را به درستی نشناسد، قادر به کمک به خود و نیز کمک به دیگران نخواهد بود. او انسانها را به نه تیپ شخصیتی تقسیم می کند که هر تیپ دارای نقاط قوت و ضعف خاص خود می باشد.

شخصیت انیاگرام: انیاگرام شخصیت (Enneagram) از کلمات یونانی ennéa به معنی “نه” و grámma ، به معنی چیزی که “نوشته شده” یا “ترسیم شده” است، می آید و الگویی از روان انسان است. اگرچه خاستگاه و تاریخ بسیاری از ایده ها و تئوری های مرتبط با انیاگرام از شخصیت بحث برانگیز است، اما تئوری های معاصر انیاگرام اساساً برگرفته از آموزه های معلم روحی – معنوی بولیوی، اسکار ایچازو از دهه ۵۰ و کلادیوـ روانپزشک ـ است. و پس از آن از نارن جو دهه ۱۹۷۰٫ نظریه های نارن جو و همچنین برخی آموزه های قبلی درباره شخصیت، توسط جورج گورجیف مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس این نظریه، ۹ تیپ شخصیت وجود دارد. این ۹ تیپ در یک مدل هندسی قابل ترسیم است و درعین حال به سه دسته تفکر، احساس و غریزه تقسیم بندی می شود. با کمک انیاگرام میتوان شخصیت را در ابعاد مختلف درک کرد. این تیپ شخصیتی نقاط ضعف و قوت فرد را مشخص می کنند و اینگونه می توان به خودشناسی و ارتباط مؤثر با اطرافیان یا جهان پیرامون پرداخت.

به منظور سنجش تیپ های شخصیتی می توان از پرسشنامه انیاگرام استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۲۰۴ گویه می‌باشد و به ارزیابی ۹ تیپ شخصیتی تیپ اصلاح طلب و کمالگرا، تیپ مهرطلب یا کمک گرا، تیپ پیشرفت گرا یا موفقیت طلب، تیپ رمانتیک محزون یا هنرمند (فردگرا)، تیپ کنجکاو و فکور، تیپ وفاخو، وفاجو و شکاک، تیپ خوش بین و خوش گذران، تیپ صلح طلب و میانجی و تیپ رهبر، چالشگر یا قدرت طلب (مدیر) می پردازد.