خودآگاهی یعنی شناخت احساسات و عواطف خود و تشکیل مجموعه ای از واژگان برای بیان آنها و مشاهده حلقه های ارتباط میان اندیشه ها، احساسات و واکنش ها. پیش بینی کردن پیامد انتخابهای مختلف و استفاده از این آگاهی برای تصمیم گیریهای متفاوت. خودآگاهی، علاوه بر خودآگاهی شناختی، خودآگاهی عاطفی را هم شامل می شود؛ یعنی هنگامی که خودآگاهی، معطوف به عواطف و واکنش های احساسی فرد می شود. خودآگاهی عاطفی، میزان آگاهی فرد از عواطف خود در هر لحظه است. افرادی که خودآگاهی عاطفی بالایی دارند، واکنش های عاطفی خود را میتوانند در شرایط مختلف پیشبینی کنند، عواطف خود را میشناسند و میتوانند آنها را نامگذاری کنند و نسبت به شدت و ضعف عواطفشان حساس هستند. این افراد قادرند علت بروز احساسات را تشخیص دهند و نیز بینِ احساس و عمل تمایز قائل شوند.
به منظور سنجش خودآگاهی در افراد می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۲۵ گویه میباشد که از پژوهش معتبر کوپر (۱۹۹۷) استخراج شدهاند. روایی و پایایی این پرسشنامه در مطالعه ای در سال ۱۳۸۹ مورد تأیید قرار گرفته است.