روانشناسی جدید سعی دارد توجه خود را صرفاً به مشکلات روانی معطوف نسازد و بیشتر بر جنبههای مثبت زندگی تأکید کند. به زعم سلیگمن و سیگ زنت از جنگ جهانی دوم، روانشناسی به علم مداوای بیماران تبدیل شده است؛ این توجه غالباً انحصاری به آسیبشناسی، انسان کامل و جامعه کامیاب را به فراموشی میسپارد. هدف روانشناسی مثبت، سرعت بخشیدن به مرکز ثقل روانشناسی است، به گونهای که علاوه بر پرداختن به ترمیم و مداوای بیماریها به ارتقای کیفیت زندگی نیز اقدام شود.
در این بین، خوشبینی یا تفکر مثبت به عنوان یکی از زیر طبقات اصلی رویکرد روانشناسی مثبت از جمله خصوصیات مثبت انسان محسوب میشود که در طی یک دهه اخیر جایگاه ویژهای را در حوزه روانشناسی تحول، روانشناسی خانواده و بهداشت روان به خود اختصاص داده است. از نظر پیترسون (۲۰۰۰)، خوشبینی یا تفکر مثبت به جهتگیری اشاره دارد که در آن معمولاً پیامدهای مثبت مورد انتظارند و این پیامدها به عنوان عواملی ثابت، کلی و درونی در نظر گرفته میشوند؛ به بیان دیگر، خوشبینی یا تفکر مثبت تمایل به اتخاذ امیدوارانهترین دیدگاه است؛ و به یک پیشآمادگی عاطفی و شناختی در خصوص این که چیزهای خوب مهمتر از چیزهای بد است اشاره دارد، که این خود مستلزم آن است که یک شخص چگونه پیامدها و نتایج زندگی را ارزیابی و پیشبینی میکند. البته خوشبینی تنها مثبت بودن سطحی نیست، بلکه افراد خوشبین، مشکل گشایند و نقشههایی برای فعالیت طراحی کرده و سپس طبق آن عمل میکنند که این خود موجب میشود فرد در حل مسایل و مشکلات در زندگی موفقتر عمل کند و در مقابل مسایل و مشکلات حالت انفعالی به خود نگیرد و نسبت به دیگران نگرش مثبت بیشتری داشته باشد. افراد خوشبین نسبت به افراد بدبین اجتماعیترند، از مهارتهای بین فردی مطلوبتری برخوردارند، معاشرتی هستند و به راحتی میتوانند یک شبکه اجتماعی حمایتگر در اطراف خود ایجاد نمایند. همچنین مشخص شده است که افراد بدبین نسبت به افراد خوشبین بیشتر افسرده میشوند و این که در زمینه شغل و ورزش کمتر از آن چه که استعداد دارند پیشرفت میکنند. بررسیها گویای آن است که خوشبینی و به طور کلی باورهای مثبت، با ابعاد مختلف سلامت رابطه مثبت و معناداری دارد و نقش مهمی در پیشگیری از بروز اختلالات جسمی و روانی و افزایش سطح سلامت روان دارد. در توجیه این یافتهها تایلر و همکاران (۲۰۰۰) بر این باورند که اگر ادراکات عادی انسان با یک مفهوم مثبت از خود و کنترل شخصی و یک دیدگاه خوشبینانه، حتی کاذب، در مورد آینده همراه شود، نه تنها در کنترل مسایل روزانه زندگی، بلکه در کنار آمدن با حوادث بسیار استرسزا و تهدیدزای زندگی نیز به فرد کمک میکند. گروهی دیگر از پژوهشها نیز به تأثیر سلامت روان یا کاهش مشکلات هیجانی بر رضایت از زندگی اشاره داشتهاند.
به منظور توسعه خوشبینی جهت بهبود عملکرد می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۲۹ گویه و دارای ابعاد خوشبینی کارکنان، فرهنگ خوشبینی، خوشبینی در هدف گذاری و خوشبینی در عملکرد فردی میباشد که از پژوهش معتبر گرین و همکاران (۲۰۰۴) استخراج شدهاند.
از آنجایی که این پرسشنامه، ترجمه یک پرسشنامه استاندارد خارجی است که به زبان فارسی برگردانده شده است، لذا روایی و پایایی این پرسشنامه در ایران مورد بررسی قرار نگرفته و در صورت لزوم، محققان باید نسبت به بررسی روایی و پایایی این پرسشنامه اقدام نمایند.
به همین منظور یک پرسشنامه و یک فایل به صورت رایگان و به احترام شما پژوهشگران گرامی، به همراه این فایل عرضه شده است که شیوه ارزیابی روایی سازه، صوری و محتوا را به صورت اصولی و از طریق آزمون های آماری مورد بحث قرار داده است که پژوهشگران می توانند از این فایل و راهنمایی فراهم شده در آن برای بررسی پایایی و روایی ابزار استفاده کنند. همچنین دو مقاله معتبر هم به همراه این فایل عرضه شده است که به بررسی روش های مختلف روایی و پایایی در پژوهش ها پرداخته است.