رفتارهای ضد شهروندی سازمانی یا ضد تولید: رفتار ضد شهروندی بیشتر از این منظر در خور توجه است که افراد سازمان که مهمترین سرمایههای یک سازمان هستند، مهمترین فرسایشدهندههای سرمایههای سازمان نیز میتوانند باشد، بدین صورت که اگر به جای درپیشگرفتن رفتارهای شهروندی سازمانی، رفتارهای ضد شهروندی در سازمان رواج داشته باشد، سازمان به جای تقویت و رشد دچار فرسایش و شکست میشود. رفتارهای شهروندی سازمانی به اعتقاد استوک و همکاران (۲۰۰۳) مجموعهای از رفتارهای داوطلبانه و اختیاری است که بخشی از وظایف رسمی فرد نیست؛ اما انجام آن باعث بهبود مؤثر وظایف و نقشها در سازمانها میشود. درمقابل، رفتارهای ضد شهروندی، رفتارهایی است که برخی آن را نوعی بدرفتاری کارمند دانستهاند که از بازده کار او میکاهد. رفتار ضد شهروندی با هدف آسیبرساندن به افراد درون سازمان و یا خود سازمان انجام میشود و در بیشتر این رفتارها نوعی تلاش برای لطمهزدن وجود دارد. در این زمینه ادعا میشود که این رفتارها در جهان موجب ازدستدادن میلیاردها دلار در سال میشود. پژوهشگران معتقدند این رفتارها، صورتهای مختلفی چون خرابکاری، دزدی، انتقامجویی، نزاع، پرخاشگری و حتی شوخی را میتواند در برگیرد.
به منظور سنجش رفتارهای ضد شهروندی سازمانی یا ضد تولید می توان از پرسشنامه ای که فوکس و اسپکتور (۲۰۰۱) آن را تدوین کردند استفاده کرد. این پرسشنامه ۲۴ پرسش دارد و هدف آن ارزیابی رفتارهای ضد شهروندی سازمانی از دید ابعاد ۵ گانه لجبازی و خودسری، مقاومت در برابر اقتدار، طفرهرفتن از کار ، کینهتوزی و پرخاشگری است. روایی و پایایی این پرسشنامه در پژوهشی در سال ۱۳۹۶ مورد تأیید قرار گرفته است.