به طور سنتی، دو نگرش مهم در خصوص بحث مزیت رقابتی ارائه شده است. از یک طرف، نگرش نیروهای ساختاری بیان میکند که مزیت رقابتی از یک حاشیه امن قابل دفاع بر اساس هزینه یا تمایز در بخش های انتخابی بازار کل، ناشی می شود. از طرف دیگر، دیدگاه منبع پایه، عملکرد رقابتی برتر با منابع متمایز شرکت را نشان می دهد. مزیت رقابتی تمایز یک شرکت در یک یا چند عامل میباشد که به شرکت اجازه خدمت بهتر و ایجاد ارزش بیشتر برای مشتری و درنتیجه عملکرد بهتر را نسبت به رقبا میدهد. به منظور دستیابی به مزیت رقابتی شرکت باید توانایی ارائه پیشنهاداتی را که بتواند بهتر از دیگران نیازهای بازار هدف را تأمین کند، داشته باشد. بنابراین یک شرکت زمانی به مزیت رقابتی دست پیدا میکند که از طریق محصولاتش ارزش بیشتری برای مشتریانش در مقایسه با شرکتهای رقیب ایجاد کند. طبق اظهارات پورتر، سازمان ها با استفاده از دو روش به دنبال مزیت رقابتی هستند: ۱- ایجاد قیمت پایینتر نسبت به سایر رقبا با رعایت استاندارد؛ و ۲- ایجاد تمایز در کالاها و خدمات نسبت به سایر رقبا. که اولی همان مزیت در کاهش هزینه است و دومی مزیت در تمایز.
به منظور بررسی مزیت رقابتی سازمان می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۱۵ گویه و ابعاد کاهش هزینه و تمایز میباشد که بر اساس مدل مزیت رقابتی پورتر (۱۹۹۱) استخراج شده‌اند و روایی و پایایی آن در مطالعه ای در سال ۱۳۹۴ مورد تأیید قرار گرفته است.
