تعریف دین یکی از اساسیترین مباحث دین پژوهی معاصر است که حل بسیاری از موضوعات دین شناختی متوقف بر آن است. برخی دین شناسان، نظر به مشکلاتی که تعریف دین را احاطه کرده و آن را امری دشوار و مناقشه آمیز ساخته است، مسأله ی تعریف دین را «خان اول» در وادی هفت خان دین شناسی نامیده اند. در واقع همه ی تعریف های عرضه شده به گونه ای دلبخواهی بوده، و ابزارهایی هستند که میتوان به گونه های مختلفی آنها را به کار گرفت. در هر تعریف، مشابهت ها و تفاوتها مورد اشاره قرار گرفته و یک جنبه بیش از بقیه جوانب مورد تأکید واقع می شود. در اینجا به برخی از تعاریفی که ویلیام آلستون در مقاله ای تحت عنوان «دین» آورده است، اشاره می کنیم (صافدل، ۱۳۹۳). علامه طباطبایی (ره) دین را چنین معرفی میکند: «دین عقاید و دستورهای عملی و اخلاقی اسلام است که پیامبران از طرف خدا برای راهنمایی و هدایت بشر آوردهاند. دانستن این عقاید و انجام این دستورها سبب خوشبختی انسان در دو جهان است». ایشان در جای دیگر مینویسد: «…آن [دین] روش مخصوصی در زندگی است که صلاح دنیا را به طوری که موافق کمال اخروی و حیات دائمی حقیقی باشد تأمین مینماید. پس در شریعت باید قانونهایی وجود داشته باشد که روش زندگانی را به اندازه احتیاج روشن سازد…» (طباطبایی، ۱۳۷۴).
به منظور سنجش دینداری اسلامی می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۱۸ گویه و ابعاد عقاید دینی و اعمال دینی میباشد که از پژوهش معتبر صافدل (۱۳۹۳) استخراج شدهاند. روایی و پایایی این پرسشنامه تأیید شده است.