پرسشنامه توانمندسازی کارکنان – راسل و همکاران (۲۰۰۳)

پرسشنامه توانمندسازی کارکنان – راسل و همکاران (۲۰۰۳)

توانمندسازی کارکنان: توانمندسازی، مفهومی چند وجهی است که در مدیریت، روانشناسی، انسان شناسی اجتماعی، علوم سیاسی و پزشکی مورد استفاده قرار می­ گیرد. توانمندسازی بیشتر به شرایطی اطلاق می­ شود که طی آن، قدرت در اختیار باشد و این توانایی وجود داشته باشد که بتوان با بهره برداری لازم، از مزایای آن بهره مند شد. توانمندسازی، وجود قدرت رهبری در افراد و توانایی انجام کار به وسیله آنها تعریف می­ شود و اساس آن، تغییر در رهبری است. هنگامی که رهبر دیدگاه خود را درباره آنچه می­ خواهد انجام شود، بیان می­ کند، در حقیقت میزان زیادی از اختیارات را تفویض می­ کند و به پیروان خود اجازه می­ دهد با علاقه برای دستیابی به هدف فردی و سازمانی فعالیت کنند. فقط در این صورت، آنان احساس قدرت می­ کنند و انگیزه بیشتری در آنان ایجاد می­ شود (رایدر و لاو،۲۰۰۰). توانمندسازی، به معنای تزریق نیرو در کارکنان است. سازمان باید احساس نیروی شخصی کارمند را تقویت کند. توانمندسازی، یعنی اینکه کارکنان بتوانند به خوبی وظایفشان را درک کنند، پیش از آنکه به آنها بگویند چه کار کنند.

توانمندسازی فرایند توسعه است و باعث افزایش توان کارکنان برای حل مشکل و ارتقای بینش سیاسی و اجتماعی آنها می­ شود و کارکنان را قادر می­ کند که عوامل محیطی را شناسایی کنند و آنها را در کنترل خود داشته باشند. جی درایدیک بیان می­ کند آنچه به آن پی بردم، این است که مردم توانمند می­ شوند تا توانایی خود در تصمیم گیری و تأثیرگذاری بر انتخاب های مهم و راهبردی در زندگی و مقابله با موانع را توسعه دهند، ظرفیت های خود را در تصمیم گیری و تأثیرگذاری افزایش دهند و امکانات خود را افزایش دهند. توانمندی آنها را در کنترل دارایی هایشان به طور فردی و جمعی یاری می­ کند. در عملکرد آنها تأثیر می­ گذارد و به آنها فرصت می دهد تا از توانایی های خود در مقابله با شرایط دشوار استفاده کنند. به اعتقاد لاوراک (۱۹۹۸) بسیاری از تعاریف توانمندسازی، ارزشی مثبت و فراگیر دارند و روانشناسان آنها را در کشورهای صنعتی، بسط و توسعه داده اند. تعاریف مذکور، بیانگر این نظریه هستند که توانمندسازی باید از داخل یک گروه نشأت گیرد و نمی ­توان آن را به یک گروه و جامعه داد.

ییم (۲۰۰۸) توانمندسازی را اعطای قدرت تعریف می­ کند. به عبارت دیگر، توانمندسازی کارکنان، فرایندی است که در آن، سازمان یا مدیر آن، برای کارکنان قدرت و توان ایجاد می­ کنند. وی به نقل از مینون، سه حالت برای توانمندسازی بیان می­ کند: توانمندسازی می­ تواند یک عمل یا اقدام محسوب شود (عمل اعطای قدرت به فرد یا افرادی که توانمند می شوند) می­ تواند به صورت یک فرایند (فرایندی که موجب تجربه قدرت می­ شود) یا یک حالت روانشناختی در نظر گرفته شود که به صورت شناختهایی جلوه می­ کند که می ­تواند سنجیده شود.

به منظور سنجش و ارزیابی توانمندسازی کارکنان می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۲۰ گویه و ۳  مولفه چارچوب ساختاری پویا، کنترل بر تصمیمات محل کار و روان بودن (سیال بودن) اشتراک اطلاعات می‌باشد که از پژوهش معتبر راسل و همکاران (۲۰۰۳) استخراج شده‌اند. روایی و پایایی این پرسشنامه در مطالعه ای در سال ۱۳۹۳ مورد تأیید قرار گرفته است.