پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی پادساکف – فرم ۲۳ سوالی

پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی پادساکف – فرم ۲۳ سوالی

رفتار شهروندی سازمانی از ریشه لاتین اتیکس به معنی اخلاق، اصول اخلاقی، رفتار و از واژه یونانی اتوس به معنی ویژگی شخصیتی یا آداب و رسوم قومی می‌باشد. معناشناسی و ریشه یابی این واژه بیانگر ارتباط اساسی آن با ویژگی درون فردی و نشان دهنده خوبی شخص و قواعد اجتماعی صحیح و غلطی است که رفتار فرد را جهت دهی می‌کند. بررسی مبانی نظری نشان می‌دهد دو رویکرد اساسی در تعریف مفهوم رفتار شهروندی سازمانی وجود دارد. مثلاً اورگان و سایر پژوهشگران پیشگام در این موضوع این نوع رفتار را با عنوان رفتار فرانقش مورد مطالعه قرار داده اند. زیرا به رفتارهایی اطلاق می‌شود که فراتر از الزامات نقشی است که برای افراد تعیین شده به علاوه این رفتارها به طور مستقیم و آشکار از طریق سیستم پاداش دهی سازمانی مورد تقدیر قرار نمی گیرد. گروه دیگری از پژوهشگران نظیرگراهام معتقدند که رفتار شهروندی سازمانی باید به صورت مجزا از عملکرد کاری، مورد ملاحظه قرار گیرد؛ چون در این صورت، مشکل تمایز بین عملکرد نقش و فرانقش به وجود نخواهد آمد.

به منظور سنجش رفتار شهروندی سازمانی می‌توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۲۳ گویه و ابعاد نوع دوستی، تحمل پذیری، خوش خویی، وظیفه شناسی و ادب و مهربانی می‌باشد که از پژوهش‌ پادساکف و همکاران (۲۰۰۰)  استخراج شده‌اند و روایی و پایایی آن در مطالعه ای در سال ۱۳۹۲ مورد تأیید قرار گرفته است.