احساس گناه به عنوان نوعی واکنش به سرپیچی از هنجارها و ارزش هایی که پیشینیان به ما یاد داده اند تعریف میشود که باعث از بین رفتن اعتماد بنفس فرد میشود. احساس گناه حسی ناخوشایند از پشیمانی یا ناراحتی از واقعه ای است که در گذشته رخ داده است. این احساس زمانی به وجود میآید که فرد کاری را برخلاف ارزش ها و باورهای خود انجام داده یا باوری بر خلاف باورهای خود اتخاذ کرده، یا نسبت به دیگران کار نامناسبی انجام داده است . افرادی که احساس گناه فراوانی دارند در نتیجه عذاب زیادی را تجربه میکنند که ممکن است بر باورهای آنها، روابطشان، فعالیت های روزانه و در نهایت بینش آن ها نسبت به زندگی تاثیر گذارد. افرادی که نتوانند با این درد کنار بیایند برای درمان و دریافت کمک به متخصصین این حوزه مراجعه میکنند. احساس گناه رابطه مستقیمی با رفتارهای اخلاقی دارد که سبب میشود افراد از باورها و هنجارهای اجتماعی خود پیروی کنند، چرا که احساس گناهی که از انجام فعالیتی خطا به وجود میآید میتواند سبب شود فرد برای جبران آن به سراغ همدردی با دیگران رفته و مسئولیت خطای خود را بپذیرد. احساس گناه میتواند به صورتی ناخوشایند باشد که در طولانی مدت به اضطراب، ناراحتی های شدید، افسردگی یا نفرت از خود منجر شود. برخی از محققین معتقدند احساس گناه تنها مختص انسان میباشد. بر اساس مدل کوگلر و جونز (۱۹۹۲) احساس گناه دارای سه بعد حالت گناه، خصیصه گناه و معیارهای اخلاقی می باشد.
به منظور سنجش احساس گناه می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۴۵ گویه و سه مولفه خصیصه گناه، حالت گناه و معیارهای اخلاقی میباشد که از پژوهش معتبر کوگلر و جونز (۱۹۹۲) استخراج شدهاند. روایی و پایایی این پرسشنامه در مطالعه ای در سال ۱۳۹۶ مورد تأیید قرار گرفته است.