تعریف مفهومی اختلال واژینیسموس: واژینیسموس عبارت است از انقباض عضلات اطراف مهبل (واژن) این واکنش کاملاً غیرارادی و غیر قابل کنترل بوده و مانع از ورود هر جسم خارجی حتی انگشت یا تامپون به مهبل می شود. واژینیسموس به عنوان اسپاسم غیرارادی راجعه یا پایدار عضلات یک سوم خارجی واژن تعریف می شود که در دخول واژنی اختلال ایجاد کرده و باعث پریشانی شخصی می شود. زنان مبتلا به واژینیسموس از نظر رفتارهای جنسی کاملاً با یکدیگرمتفاوت بوده و از کاملاً محدود تاکاملاً وسیع متغیرند. در بعضی از موارد، تمایل به داشتن فرزند در اولویت اول و بالاتر قرار دارد، بدون آن که هیچ گونه انگیزه واقعی برای کار بر روی رابطه جنسی وجود داشته باشد. شکایت می تواند موقعیتی یا عمومی باشد.
به منظور سنجش اختلال واژینیسموس می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۱۷ گویه و ۴ بعد رنج جنسی و ناتوانی در بر قراری ارتباط جنسی، احساس نامناسب در ارتباط جنسی، شرایط زمینه ای نامناسب در ارتباط جنسی و ترس و عدم تمایل به رابطه جنسی می‌باشد که از پژوهش معتبر رئیسی (۱۳۹۴) استخراج شده‌اند. روایی و پایایی این پرسشنامه تأیید شده است.
