پرسشنامه اضطراب اجتماعی جرابک (۱۹۹۶)

پرسشنامه اضطراب اجتماعی جرابک (۱۹۹۶)

یکی از مشکلات بزرگ نوجوانان در حال حاضر انزوا، گوشه‌گیری، دوری از ایجاد روابط موفقیت آمیز با دیگران است که ممکن است علت آن «اضطراب اجتماعی» Social anxiety فرد باشد. اگر چه در گذشته انزوا و گوشه‌گیری با اکتفا به یک ارتباط محدود و کم وسعت برای افراد ممکن بود، امروزه دیگر امکان ندارد و هر لحظه نیاز است که فرد دامنه‌ی ارتباط خود را با همنوع‌های خود گسترش دهد. رسیدن به اوج قله‌های خودباوری و خودشکوفایی و کسب مطلوبیت فرهنگی و اجتماعی مستلزم داشتن روابط اجتماعی سالم و سازنده می‌باشد (شریعتمداری،۱۳۷۰). فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی معمولاً سعی می‌کند از موقعیت خاصی که در آن ممکن است از سوی دیگران مورد ارزیابی قرار گیرد و نشانه‌هایی از اضطراب از خود بروز دهد یا با دستپاچگی رفتار کند، اجتناب ورزد. اصولاً صحبت کردن، خوردن، نوشیدن در جمع، استفاده از توالت عمومی و هر نوع فعالیتی که باید در حضور دیگران صورت گیرد، آن‌ها را به شدت مضطرب می‌سازد و حتی می‌تواند باعث یک حمله‌ی وحشتزدگی تمام عیار شود. آن‌ها در این موقعیت‌ها به این باور می‌رسند که به طرز خجالت بار یا تحقیرآمیز عمل خواهند کرد (رینگولد، هربرت و فرانکلین، ۲۰۰۳).

روانشناسان اجتماعی اعتقاد دارند اضطراب عاملی مخرب و نابودکننده است، از طریق یادگیری و الگوبرداری آموخته می‌شود و می‌تواند باعث کاهش رضایت از زندگی افراد باشد. اضطراب اجتماعی به اضطراب یا تجربه هراس که در موقعیت‌های میان فردی یا عملکردی ایجاد می‌شود، اطلاق می‌شود. افراد دارای اضطراب اجتماعی بالا از ارزیابی منفی دیگران نسبت به خود و یا انجام عملی که باعث شرمندگی شود، بیمناک‌اند. تحقیقات حاکی از آن هستند که اضطراب اجتماعی با گرایش به اختصاص توجه به اطلاعات تهدیدآمیز اجتماعی، از جمله اضطراب مرتبط با احساسات و رفتارها و نشانه‌های عدم رضایت دیگران همراه است. نظریه‌های شناختی در زمینه اضطراب حاکی از آن هستند که توجه انتخابی به تهدیدها، اضطراب را شدیدتر کرده و قضاوت در زمینه رویدادهای اجتماعی را به انحراف می‌کشاند (تایلر، بومیا و آمیر، ۲۰۱۰). در علت‌شناسی اضطراب اجتماعی ویژگی‌های شخصیتی نقش اساسی را ایفا می‌کنند، یکی از ویژگیهای شخصیتی مؤثر بر اضطراب اجتماعی، کمال‌گرایی است (فراست، لاهارت و روزنبلت، ۱۹۹۱).

به منظور سنجش اضطراب اجتماعی می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۲۵ گویه و ابعاد ترس از بیگانگان، ترس از ارزیابی توسط دیگران، ترس از صحبت کردن در جمع، ترس از انزوای اجتماعی و ترس از آشکار شدن علایم اضطراب می‌باشد که از پژوهش معتبر جرابک (۱۹۹۶) استخراج شده‌اند. روایی و پایایی این پرسشنامه در دو مطالعه در سال های ۱۳۸۱ و ۱۳۹۲ مورد تأیید قرار گرفته است.