تعریف انعطاف، ریشه در نظریه‌های فرانوگرا و نظریه های مبتنی بر منابع دارد که شامل توانایی سازمان برای نشان دادن واکنش صحیح و مؤثر به تغییرات محیط کسب وکار و همچنین توانایی پیش بینی تأثیر این تغییرات بر اهداف سازمان است.

انعطاف سازمانی به عنوان قابلیت پویای سازمان به واکنش فعال به محیط رقابتی در حال تغییر در نظر گرفته شده است که ممکن است مزیت رقابتی پایدار برای سازمان به وجود آورد. سانچز (۱۹۹۵) پیشنهاد میکند که هر چه طیف کاربردهای انتخابی یک منبع بیشتر و زمان و هزینه ی جایگزینی آن با منبع دیگر کمتر باشد، انعطاف منابع بیشتر خواهد بود. مفهوم انعطاف در سطوح مختلفی نظیر سازمان، مدیریت و سطوح وظیفه ای نظیر مدیریت منابع انسانی قابل تعریف است. مفهوم انعطاف پذیری منابع انسانی برگرفته از ادبیات مدیریت منابع انسانی است و به ظرفیت مدیریت منابع انسانی در ارتقای توانایی سازمان برای انطباق اثربخش و به موقع با الزامات متغیر و متنوعی که از ناحیه ی محیط یا درون سازمان تحمیل می شوند، اشاره دارد.

بر اساس نظریه‌ی مبتنی بر منابع، تعریف انعطاف منابع انسانی جهت گیری درونی دارد ؛ زیرا انعطاف منابع انسانی به وسعت مهارت ها و قابلیت‌های رفتاری کارکنان برمی گردد که سازمانی با انتخاب های مختلف فراهم می کند تا جایگزین های راهبردی مختلف را دنبال کنند. پژوهشگران، استدلال کرده اند که انعطاف منابع انسانی ویژگی یا خصیصه ی درونی است و آن را با توجه به نوع کارکرد سازمان با سه جزء مفهومی مورد بررسی قرار داده‌اند. بر اساس پیشینه‌ی موجود سنجش انعطاف پذیری منابع انسانیمی تواند براساس سه مؤلفه‌ی انعطاف وظیفه ای، مهارتی و رفتاری انجام شود.

انعطاف وظیفه‌ای: به معنای همه کاره و چندمنظوره بودن کارکنان است؛ به عبارت دیگر: این الگو به معنای تطبیق کارکنان و توانایی آنها برای انجام وظایف گوناگون و جابه‌جایی در مشاغل است. همچنین به میزان سازگاری کارکردهای منابع انسانی با طیف وسیعی از موقعیت‌ها، واحدها و بخش های مختلف سازمان اطلاق می گردد. توانایی شرکت در تعدیل و گسترش مهارت های کارکنان در دامنه‌ی وسیعی از وظایف به منظور مطابقت با وظایف متغیر ناشی از تغییر در ماهیت تقاضا، روش های تولید یا فناوری را به عنوان انعطاف وظیفه ای تعریف می‌کنند.

انعطاف مهارتی: به «کاربردهای متعدد مهارت‌های منابع انسانی در وضعیت های مختلف» و «اینکه چگونه می توان افراد با مهارت‌های مختلف را به سرعت، سازماندهی مجدد نمود» اشاره دارد. انعطاف مهارتی، بر سرعت و سهولت کسب مهارت و توانایی های جدید کارکنان دلالت دارد. اگر کارکنان بتوانند وظایف شغلی متفاوتی را انجام دهند، سازمان، درجه‌ی بالایی از انعطاف مهارتی دارد. این نوع انعطاف می‌تواند منبع مزیت رقابتی سازمان باشد، زیرا مهارت‌های متنوع، ارزشمند هستند و به سختی توسط رقبا تقلید می شوند.

انعطاف رفتاری: توانایی نشان دادن تنوعی از نقش های رفتاری در شرایط متفاوت است. این بعد، بیانگر میزان بهره‌مندی کارکنان از مجموعه ی گسترده ای از الگوهای رفتاری است؛ به گونه ای که به آنان امکان سازگاری با الزامات خاص یک موقعیت را می دهد. اگر کارکنان قادر باشند به جای پیروی از روندهای استاندارد، الگوهای رفتاری متعدد را به طور مقتضی در شرایط مختلف به کار ببرند، سازمان با سهولت بیشتری با موقعیت های متغیر سازگار شده و به آنها واکنش نشان می دهد و در نتیجه، رقابت‌پذیری خود را افزایش می‌دهد.

به منظور سنجش انعطاف پذیری منابع انسانی می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است، استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۱۱ گویه می‌باشد که از پژوهش های بلترن-مارتین و همکاران (۲۰۰۸) و باتاچاریا و همکاران (۲۰۰۵)  استخراج شده‌ است و روایی و پایایی آن  در مطالعه ای در سال ۱۳۹۱ مورد تأیید قرار گرفته‌ است.