پرسشنامه سبک رهبری – بلیک و موتون (۱۹۶۴)

پرسشنامه سبک رهبری – بلیک و موتون (۱۹۶۴)

شبکه رهبری بلیک و جین موتون (۱۹۶۴) که در اصل شبکه مدیریتی نامیده می‌شد، با تمرکز بر رویکردهای رهبران بنا نهاده شده است. ۲ بعد زیربنای این شبکه توجه به نتایج (تولید یا عملکرد یا بهره‌وری) و توجه به افراد (روابط انسانی یا مردم‌داری) می‌باشد. هریک از ۲ بعد، گرایشی مستقل از هم هستند و در دسته‌بندی‌های مختلف از سبک‌های رهبری مختلف طبقه‌بندی می‌شوند. بلیک و موتون ۵ سبک مدیریتی متفاوت را بیان کردند:

  • مدیریت بی تفاوت: در این سبک مدیریت، مدیریت نامحسوس بوده و به افراد و تولید هیچ توجهی نمی شود. گاهی این سبک را مدیریت بی قید و بند یا سبک نامحسوس می نامند. زیرا مدیر دست از نقش رهبری برداشته و حداقل تلاش برای انجام کار تا حدی که ضامن عضویت در سازمان باشد، انجام می پذیرد.
  • مدیریت باشگاهی: در این سبک از مدیریت به کارکنان توجه بسیار زیادی می شود، ولی تولید هیچ اهمیتی ندارد. به عبارتی توجه به نیازهای کارکنان و ایجاد رابطه دوستانه با آن ها اولویت دارد.
  • مدیریت استبدادی: در این سبک مدیریت، به تولید و کارآیی توجه بسیار زیادی می شود ولی به کارکنان هیچ توجهی نمی شود. در واقع دخالت انسان در نحوه انجام کار در حداقل اهمیت قرار دارد.
  • مدیریت انسانی و سازمانی: این سبک مدیریت به صورت همزمان به عملکرد سازمان و رضایت شغلی آنان توجه
    می نماید. در واقع ایجاد توازن بین روحیه کارکنان و انجام کار مد نظر است.
  • مدیریت تیمی: در این سبک، به تولید و مدیران و کارکنان اهمیت زیادی داده می شود. به زعم بلیک و موتون، این وضعیت مؤثرترین سبک رهبری است. به عبارت دیگر مدیری که توجه زیادی به اشخاص و تولید دارد، رهبری اثربخش خواهد بود و در واقع تعهد به انجام کار، روابط مبتنی بر اعتماد و همبستگی بین مدیر و کارکنان وجود دارد.

به منظور سنجش و ارزیابی سبک رهبری بر اساس تمرکز بر وظیفه گرایی و رابطه گرایی (مردم) می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۱۸ گویه و دو بعد وظیفه گرایی و ملاحظه کاری (رابطه گرایی) می‌باشد که از پژوهش معتبر بلیک و موتون (۱۹۶۴) استخراج شده‌اند. روایی و پایایی این پرسشنامه در مطالعه ای در سال ۱۳۹۶ مورد تأیید قرار گرفته است.