عزت نفس کودکان: یکی از اهداف مهم دوره پیش دبستانی رشد شخصیت سالم کودک می باشد، شخصیت سالم دارای ویژگی های بسیاری می باشد یکی از مهم ترین آن ها عزت نفس بالا می باشد. به نظر صاحبنظران عزت نفس عبارت از ارزشی که خصوصیات و صفات روانی خودپنداره، برای فرد دارد که از اعتقادات فرد در تمام چیزهایی که در او وجود دارد، ناشی می شود. عزت نفس ارزش و احترامی است که فرد برای خویشتن قائل است وبر اساس آن درمورد میزان توانمندهای خود قضاوت می کند .
عزت نفس عبارت است از ارزشیابی فرد درباره خود و یا قضاوتهای شخصی در مورد ارزش خود. به عبارت دیگر عزت نفس یکی از ساز و کارهای اساسی شخصیت هر فرد به سمت خودشکوفایی است و از تفاوت بین خودپنداره (یک نظر عینی از خود) و خود آرمانی (آنچه شخص میخواهد داشته باشد) نشأت میگیرد و از سوی دیگر از نحوه برخوردها و ارتباط خانواده با کودک تأثیر میپذیرد. کودکانی که از عزتنفس بالایی برخوردارند، معمولا احساس خوب نسبت به خود دارند و بهتر میتوانند اختلافات خود را با سایر کودکان حل کنند و در مقابله با مشکلات، ناملایمات و ناکامیها مقاومترند. این کودکان اغلب خنده رو و خوشبین، منطقی و دارای خودپنداری مثبت هستند و از زندگیشان لذت میبرند. کودکانی که عزتنفس بالایی را تجربه میکنند، میتوانند در برقراری ارتباط و ابراز احساسات و عواطف در موقعیتهای مختلف احساس توانمندی نموده و علاوه بر آن، با برخورداری از تحمل روانی شکست، مسئولیت عواقب شکست احتمالی را بر عهده گیرند. در نهایت این افراد دارای احساس مثبت نسبت به خود و دارای کنترل درونی هستند. در مقابل کودکان با عزتنفس پایین به دیگران وابسته بوده و با عدم تحمل سرخوردگی در تصمیمگیری مشکل دارند.
نتایج پژوهش ها نشان می دهد که عزت نفس دارای ابعاد مختلف شامل عزت نفس جسمانی، عزت نفس خانوادگی و عزت نفس تحصیلی و کلی است. ریزونر (۱۹۸۲). عزت نفس اجتماعی عبارت است از احساسی که شخص در مورد خودش به عنوان یک دوست برای دیگران دارد و همچنین این که دیگران او را چگونه دوست دارند. عزت نفس تحصیلی با ارزش فرد از خود به عنوان یک دانش آموز سر و کار دارد. از جنبه خانوادگی، کودک و نوجوان خود را به عنوان عضوی از خانواده می داند. فرد که احساس می کند عضو ارزشمندی از خانواده است و به احترامی که از اعضای خانواده کسب می کند، مطمئن است، عزت نفس بالایی خواهد داشت. عزت نفس جسمانی بر رضایت فرد از وضعیت فیزیکی و قابلیت جسمانی خود، آن گونه که به نظر می رسد، مبتنی است، عزت نفس کلی، ارزیابی عمومی تری از خود است که بر ارزشیابی فرد از خودش در تمام زمینه ها مبتنی است و در احساسات همچون «من یک فرد خوب هستم» یا «من بیش تر چیز ها را در مورد خودم دوست دارم» متجلی می شود.
به منظور سنجش و ارزیابی عزت نفس کودکان می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۲۰ گویه و ابعاد عزت نفس اجتماعی، تحصیلی، خانوادگی و جسمانی می‌باشد که از پژوهش معتبر عزیزی مقدم (۱۳۸۶) استخراج شده‌اند. روایی و پایایی این پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفته است.
