عملکرد خانواده: موثرترین عامل محیطی در رشد و تحول شناختی کودک است و بسیاری از مشکلات کودکان از خانواده های آنها ناشی می شود. مینوچین (۱۹۷۴) معتقد است سیستمی که بیش از همه بر رفتار فرد اثر دارد، خانواده است. در واقع، خانواده نه تنها رفتار سازشی و بهنجار، بلکه رفتارهای نابهنجار افراد را شکل میدهد. الینگورث (۱۹۸۶)، نیز نحوه برخورد والدین نسبت به کودک را در زمره عواملی میداند که وی را در معرض خطر روانشناختی قرار میدهد (توکلی، ۱۳۹۳). خانواده ها بر اساس عملکرد به دو طبقه کلیدی عملکردی و غیر عملکردی تقسیم میشوند، در خانواده های عملکردی اعضای خانواده مشکلات خود را در زمان بندی های مختلف و با درجات مختلف حل و فصل مینمایند، به عبارت دیگر خانواده به عنوان یک فضای باز که تمامی اعضا ارتباط و وابستگی عاطفی با یکدیگر دارند، اعضای خانواده برای توسعه هویت فردی خود هدایت و تشویق میشوند، در چنین خانواده هایی فضا پر از عشق و محبت به همراه پذیریش واقعی و بدون قید و شرط میباشد، در نتیجه در این خانواده تعارض تحمل میشود و با کمال میل از یکدگیر حمایت همه جانبه میکنند (رضوانی زاده و نامور، ۱۳۹۵).
به منظور بررسی عملکرد خانواده می توان از پرسشنامه ای که فراهم شده است استفاده کرد. این پرسشنامه دارای ۴۰ گویه و ۵ بعد عواطف مثبت خانوادگی، ارتباطات خانوادگی، تعارضات خانوادگی، نگرانی های خانوادگی و حمایت ها و تشویق خانوادگی میباشد که از پژوهش معتبر تاویتیان و همکاران (۱۹۸۷) استخراج شدهاند. روایی و پایایی این پرسشنامه در مطالعه ای در سال ۱۳۹۹ مورد تأیید قرار گرفته است.